اگر شما هم در بازار رمزارزها فعالیت می‌کنید، احتمالا تا به حال نام فورک را شنیده‌اید. معنای لغوی فورک (fork) چنگال است. اگر به ساختار یک چنگال نگاه کنید، متوجه می‌شوید که از یک تنه اصلی به چند رشته یا به عبارتی زیرشاخه تقسیم می‌شود. معنا و مفهوم فورک در بلاکچین هم بی ربط به معنای لغوی آن نیست؛ به این معنی که در بلاکچین هم انشعاباتی رخ می‌دهد و بلاکچین اصلی به دو شاخه تقسیم می‌شود. علت ایجاد فورک‌ها متفاوت است و در حالت کلی به دو نوع سافت فورک و هارد فورک تقسیم‌بندی می‌شود. اگر شما هم به یادگیری مفهوم فورک و نقش فورک‌ها در بلاکچین علاقه‌مندید، بهتر است تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

برای بررسی مفهوم فورک، بهتر است یک نگاه اجمالی به قوانین و عملکرد بلاکچین داشته باشیم. در هر کدام از بلاکچین‌ها یک سری قوانین که اصطلاحا به آن‌ها «پروتکل» می‌گویند وجود دارد. این پروتکل‌ها توسط برنامه‌نویسان تعیین می‌شوند و بلاکچپین‌ها بر اساس این پروتکل‌ها و قوانین به کار خود ادامه می‌دهند.

برای مثال چند پروتکل اساسی بلاکچین بیت کوین به شرح زیر است:

• زمان ایجاد هر بلاک باید به طور متوسط حدود 10 دقیقه باشد.
• ظرفیت هر بلاک باید یک مگابایت باشد.

همانطور که گفتیم هر بلاکچینی، پروتکل‌ها و قوانین خاص خود را دارد. اما ممکن است پروتکل‌های یک بلاکچین همیشه کاربردی نباشند و نیاز به تغییر و اصلاح داشته باشند. یا ممکن است شبکه با مشکلاتی مواجه شود که حل و فصل آن‌ها امری ضروری باشد. در حالت دیگر، ممکن است گروهی از برنامه‌نویسان از شرایط و قوانین یک بلاکچین ناراضی باشند. در این صورت تکلیف چیست؟ چه راهکاری برای این مشکلات وجود دارد؟ روش کاربردی برای حل این مشکلات، به روز رسانی یا ایجاد بلاکچین جدید است که اصطلاحا به آن «فورک» می‌گویند. در این صورت برنامه‌نویسان، نسخه مورد نظر خود را با استفاده از بلاکچین اولیه ایجاد می‌کنند.

اما سوال مهمی که پیش می‌آید این است که برنامه‌نویسان چگونه این کار را انجام می‌دهند؟ می‌دانیم که یکی از ویژگی‌های مهم بلاکچین‌ها این است که به صورت شفاف توسط تیم‌های مخصوص برنامه‌نویسی، توسعه داده می‌شوند. به این صورت که توسعه‌دهندگان، کدهای منبع بلاکچین را در اختیار عموم قرار می‌دهند تا برنامه‌نویسان این دسترسی را داشته باشند که همواره نسخه‌های بهتری را به بازار ارائه دهند. مشابه هر نرم‌افزار دیگری، بلاکچین‌ها نیز نیاز به این به روز رسانی و بهبود عملکرد خود دارند. تغییراتی که در کدهای منبع جهت بهبود و به روز رسانی این رمزارزها صورت می‌گیرد، منجر به ایجاد فورک در شبکه می‌شود.

به طور خلاصه، فورک باعث می‌شود که با کپی کد منبع یک پروژه و ایجاد تغییراتی در آن، شبکه به دو بخش تقسیم شود. یک بخش آن که در واقع همان قوانین بلاکچین اولیه را اجرا می‌کند و جدید نیست. اما بخش دیگر آن جدید است و قوانین متفاوتی را اجرا می‌کند. البته لازم به ذکر است که این بخش جدید، از دل بلاکچین اولیه بیرون آمده است. به هر کدام از این بخش‌ها هم یک زنجیره می‌گویند. هر کدام از این زنجیره‌ها قوانین خاص خود را دنبال می‌کنند. به عبارتی بلاکچین به دو نسخه متفاوت تقسیم می‌شود که این پدیده می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه به بررسی دلایل ایجاد فورک خواهیم پرداخت.

فورک می‌تواند به دلایل مختلفی در یک شبکه بلاکچینی اتفاق بیفتد که شامل موارد زیر است:

1.برای رفع اختلاف نظرات فنی

2.برای به روز رسانی یا ارتقای شبکه

3.برای ایجاد رمزارز جدید

4.برای افزودن ویژگی‌های جدید به شبکه

5. برای بالا بردن قابلیت‌های کنونی شبکه

6.برای تغییر قوانین و پروتکل‌های شبکه

7.برای بازگردانی سرمایه از دست رفته

8. فورک به دلیل هک شدن شبکه

همانطور که گفته شد، فورک‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی در یک بلاکچین رخ بدهند. تا به حال، در بلاکچین‌های مختلفی فورک رخ داده است. یکی از این بلاکچین‌ها بیت کوین است که فورک‌های متعددی را به دلایل مختلف تجربه کرده است. برای مثال، رمزارزهایی مثل «بیت کوین کش»، «لایت کوین» و «دوج کوین» نتیجه فورک بلاکچین بیت کوین هستند. یکی دیگر از  بلاکچین‌هایی که فورک را تجربه کرده است، اتریوم می‌باشد. برای مثال، در سال 2016، شبکه اتریوم به دو بلاکچین تقسیم شد: اتریوم و اتریوم کلاسیک. این فورک شدن به دلیل هک یک پروژه معروف در بلاکچین اتریوم بود. اتریوم کلاسیک اکنون یک بلاکچین کاملا مجزا با اهداف متفاوت است و قوانین خاص خود را اجرا می‌کند.

در بخش‌های قبل، تعریف فورک و دلایل ایجاد آن را در بلاکچین بررسی کردیم. فورک‌ها بر اساس نوع تغییر قوانین و بر اساس سازگار بودن یا نبودن با زنجیره اولیه، به دو دسته کلی هاردفورک و سافت فورک طبقه‌بندی می‌شوند. در این بخش، با مفهوم سافت فورک و هاردفورک و ویژگی‌های آن‌ها آشنا خواهیم شد.

سافت فورک (Soft Fork)

سافت فورک یک به روز رسانی جزیی در شبکه است که با نسخه قبلی سازگار می‌باشد. اگر شرکت کنندگان در شبکه این به روز رسانی را انجام ندهند، همچنان می‌توانند در اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌های شبکه شرکت کنند. اما اگر بخواهند کاری بر خلاف پروتکل‌های جدید انجام دهند مجبور هستند که به روز رسانی را انجام دهند. برای مثال در یک سافت فورک و با تغییر قوانین، حجم کارآمد یک بلاک از 1 مگابایت به 4 مگابایت افزایش می‌یابد. نودهایی که هنوز به روز رسانی را انجام نداده‌اند، می‌توانند به اعتبارسنجی تراکنش‌های جدید بپردازند. مشکل، زمانی رخ می‌دهد که ماینرها بدون به روز رسانی می‌خواهند بلاک‌های جدیدی را استخراج کنند. در این صورت، شبکه، بلاک‌های جدید آن‌ها را نمی‌پذیرد.

در واقع می‌توان گفت که سافت فورک‌ها با محدود کردن قابلیت‌های اعضای بلاکچین باعث می‌شوند که آن‌ها به تدریج مجبور شوند به روز رسانی را انجام دهند. یک نمونه از سافت فورک‌هایی که با موفقیت در شبکه بیت کوین پیاده‌سازی شده “سگویت” می‌باشد. پیش از سگویت حجم زیادی از اندازه هر بلاک، یعنی 65 درصد آن توسط امضاهای دیجیتالی اشغال می‌شد و این مساله باعث شده بود تعداد کمتری تراکنش در یک بلاک جای بگیرد. در سافت فورک سگویت با ثابت نگه داشتن اندازه هر بلاک و تنها با خارج کردن امضای دیجیتال، مقیاس‌پذیری بیت کوین تا حد قابل توجهی افزایش یافت و حجم کارآمد بلاک را از 1 مگابایت به 4 مگابایت افزایش داد. نکته قابل توجه این است که، این تغییر با قوانین قبلی شبکه ناسازگار نیست.

هارد فورک (Hard Fork)

هارد فورک یک به روز رسانی اساسی و گسترده در شبکه است که با نسخه قبلی سازگار نمی‌باشد. اگر شرکت‌کنندگان شبکه این به روز رسانی را انجام ندهند، برای همیشه از شبکه جدا می‌شوند و دیگر نمی‌توانند در اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌های شبکه مشارکت کنند. در دنیای رمزارزها، هر تغییری که منجر به از بین رفتن اعتبار قوانین قبلی شود و به جای آن قوانین جدیدی استفاده شود، هارد فورک نامیده می‌شود. یکی از نمونه‌های هاردفورک را می‌توان در بلاکچین بیت کوین بررسی کرد. به عنوان مثال، سرعت انجام تراکنش‌ها در بلاکچین بیت کوین، حدود 7 تراکنش در ثانیه می‌باشد که با توجه به حجم عظیم تراکنش‌ها در این شبکه تایید یک تراکنش ممکن است بین 30 دقیقه تا 16 ساعت زمان ببرد.

برای رفع این مشکل، برنامه نویسان پیشنهاد یک هاردفورک را برای بلاکچین بیت کوین ارائه دادند که در نهایت منجر به ایجاد رمزارز جدیدی به نام «بیت کوین کش» شد. بیت کوین کش در واقع از دل بیت کوین به وجود آمده و نسخه جدید آن است که قوانین متفاوتی را اجرا می‌کند. برای مثال، یکی از قوانین شبکه بیت کوین کش این است که، سرعت انجام تراکنش‌های آن باید بین 30 تا 60 تراکنش در ثانیه باشد. علاوه بر سرعت انجام تراکنش‌ها، تغییرات دیگری نیز در این شبکه ایجاد شده است که باعث شده بیت کوین کش، کارایی بیشتری نسبت به بیت کوین داشته باشد. اما با این وجود، بیت کوین همچنان از مقبولیت و محبوبیت بسیار زیادی در بین کاربران برخوردار است و توانسته ارزش خود را حفظ کند.

بسیاری از کاربران تازه وارد انتقادات زیادی در باره فورک‌ها دارند و آن را مساله‌ای نگران کننده می‌دانند. اما سافت فورک‌ها و هارد فورک‌ها برای موفقیت طولانی مدت شبکه لازم هستند. فورک‌ها امکان اضافه شدن ویژگی‌های جدید را به بلاکچین‌ها فراهم می‌کنند و باعث بهبود عملکرد آن‌ها می‌شوند. در واقع، فورک‌ها معمولا باعث اتفاقات مثبت در شبکه بلاکچین می‌شوند و صرفا یک نوع به روز رسانی هستند. از این رو، ایجاد فورک در شبکه‌های بلاکچینی جای نگرانی ندارد و دارایی کاربران را از بین نمی‌برد.

دیدگاهتان را بنویسید (0 دیدگاه)

ایمیل

نام و نام خانوادگی

متن

ثبت دیدگاه

نظرات کاربران (0 نظر)